περικλώ

-άω, Α

1. λυγίζω κάτι συστρέφοντάς το και τό σπάζω («τοὺς βραχίονας καὶ τὰ σκέλη καὶ τοὺς ἀγκῶνας περιέκλων», ΠΔ)

2. σπάζω κάτι πάνω σε κάτι άλλο («τῷ κράνει περικλᾱν τὸ ξίφος», Πλούτ.)

3. (ιδίως για τον άνεμο που στρέφει τις φλόγες εδώ κι εκεί) κάνω κάτι να κυματίζει, να εμφανίζει κυματισμούς

4. λυγίζω, στρέφω κάτι ολόγυρα προς τα κάτω

5. καθιστώ κάτι θολωτό, αψιδωτό

6. διαθλώ

7. (σχετικά με στράτευμα) στρέφω προς τα δεξιά ή τα αριστερά, δηλ. αλλάζω μέτωπο

8. εκτρέπω («τὸν [Τίβεριν] περικλάσας ἐπὶ τὸ Κιρκαῑον ἐμβαλεῑν εἰς τὴν πρὸς Ταρρακίνη θάλατταν», Πλούτ.)

9. παθ. περικλῶμαι, -άομαι

α) (για έδαφος) παρουσιάζω τραχύτητα («συστῆσαι πρὸς μάχην ἐν τόποις ὑλώδεσι καὶ περικεκλασμένοις», Πολ.)

β) (για βλήματα) αλλάζω διεύθυνση κατά την πρόσκρουση σε λεία επιφάνεια

γ) (για αίρεση) αποσπώμαι από το σώμα τής Εκκλησίας

δ) (για πρόσ.) είμαι έκλυτος, ακόλαστος

10. φρ. «οἰκίαι περικεκλασμέναι» — κατοικίες που βρίσκονται σε τραχείς τόπους, σε τόπους με ανώμαλο έδαφος.

[ΕΤΥΜΟΛ. < περι-* + κλῶ, -άω «σπάζω»].